Dünya Yörüngesindeki Starlink Uydu Radyasyonu Endişe Veriyor
Haber Merkezi
Elon Musk’a ait SpaceX şirketi, dünyanın ulaşılması güç noktalarına internet hizmeti götürme amacıyla yeni Starlink uydularını fırlatmaya devam ediyor. Şirketin alçak Dünya yörüngesinde bulunan Starlink uydu sayısı 6 bini aşarken, toplamda 12 bin Starlink uydusunu yörüngeye yerleştirmek için izin almış durumda. Ancak, bu uydu sürüleri, korunan dalga boyu bantlarına her zamankinden daha fazla radyasyon sızdırmaya başladı.
32 Kat Daha Fazla Radyasyon İleri İhtimali
İkinci nesil Starlink uyduları olarak bilinen v2mini ve v2mini Direct-to-Cell versiyonları, seleflerine göre 32 kat daha fazla radyasyon salıyor. Bu durum, radyo astronomisi açısından sorun teşkil edebilir çünkü sızan radyasyon, radyo dalga boylarında temiz tutulması gereken alanlara ulaşmaktadır. Sorunun ilk kez 2023 yılında gündeme geldiği ve SpaceX’in bir çözüm üzerinde çalıştığı belirtilmişti. Ancak şu anda yörüngede 6.398 ayrı uydu bulunmasıyla birlikte durum daha da kötüleşmiş durumda.
Uzmanlardan Kötüleşen Durum Açıklaması
Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü’nden astronom Cees Bassa, yaptığı açıklamada, "Farklı takımyıldızlarına ait uydulardan gelen istenmeyen emisyonları izlemek için bir program başlattık. Gözlemlerimiz, ikinci nesil Starlink uydularının, birinci nesil uydulara kıyasla daha güçlü emisyon yaydığını ve bunu daha geniş bir radyo frekansı aralığında yaptığını gösteriyor" dedi. Bassa, Starlink uydularından gelen elektromanyetik radyasyonun, gözlemlerini yaptıkları en sönük astrofizik kaynaklarla karşılaştırıldığında 10 milyon kat daha parlak olduğunu ve bu parıltının çıplak gözle görülebilen en sönük yıldızlarla dolunayın parlaklığına benzer bir seviyede olduğunu ifade etti.
SpaceX her hafta yaklaşık 40 ikinci nesil Starlink uydu fırlattığından, bu sorun giderek daha da büyüyor.
Yörüngedeki Kalabalığın Etkileri
Dünya’nın yörüngesi giderek kalabalıklaşmakta ve daha fazla uydu bu alana katıldıkça gökyüzü için tehditler artmaktadır. SpaceX, yörüngeye uydu fırlatan birçok şirketten yalnızca biri. OneWeb, 634 uydusu ile bu yarışta yer alırken, Amazon’un planlarında 3.000’den fazla uydu yer alıyor. Çin’in Spacesail Constellation şirketi ise önümüzdeki yıllarda 15 binden fazla uydu fırlatmayı hedefliyor.
Bu uyduların en belirgin etkisi, alacakaranlıkta yapılan görünür ışık gözlemlerinde oluşturdukları ışık çizgileridir. Ancak bu, uyduların yarattığı tek ışık kirliliği türü değil. Geçtiğimiz yıl yapılan bir çalışma, takımyıldız uydularının iletişim bağlantısı için kullanılan 10,7 ila 12,7 gigahertz aralığının dışındaki radyo dalgalarını sızdırdığını ortaya koydu. Sızıntının bir kısmı ise radyo astronomisi için kullanılan 150,05 ila 153 megahertz (MHz) frekans aralığında gerçekleşiyor.
Yeni bir araştırmada, Avrupa’daki 52 lokasyonda bulunan yaklaşık 20.000 radyo anteninden oluşan LOFAR ağından elde edilen veriler analiz edildi. LOFAR’ın altı merkez istasyonunda yapılan gözlemler sonucunda, 110 ila 188 MHz frekans aralığında radyo dalgaları yayan 97 Starlink uydusu tespit edildi. V2mini versiyonlarının emisyonları, birinci nesil Starlink uydularının emisyonlarından belirgin bir şekilde daha parlak bulundu.
Düzenlemelere İhtiyaç Vurgusu
Şu an itibariyle, takımyıldız uydularından gelen istenmeyen elektromanyetik radyasyonun sızmasını ele alan herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Araştırmacılar, bu tür düzenlemelerin hayata geçirilmesini şiddetle öneriyor. Bir veya birden fazla uydudan kaynaklanan sızıntı küçük ölçekli bile olsa, alçak Dünya yörüngesine giren uydu sayısının artmasıyla birlikte emisyon miktarının da katlanarak artacağı öngörülüyor.
Araştırmacılar, Starlink’in veri analizlerini kullanarak uydularındaki istenmeyen elektromanyetik radyasyonun kaynağını tespit etmesini ve sorunu daha da kontrolden çıkmadan çözmesi için bir yol bulmasını talep ediyor.
Muhammet Karal
Editör
News
