Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Barış Bayram ve araştırma görevlisi Berre Vize, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu ve TÜBİTAK desteğiyle ULTRAMEMS Araştırma Laboratuvarı’nda geliştirdikleri “MEMS Nöristör” projesinin ayrıntılarını aktardı.
BEYİNDEN İLHAM ALAN TEKNOLOJİ
Prof. Dr. Bayram, dört yıllık yoğun bir çalışma sonucunda ortaya çıkan “nöromorfik işlemci bileşeni” olan MEMS nöristörün patent başvurusunun ODTÜ Teknoloji Transfer Ofisi aracılığıyla yapıldığını duyurdu. Projeye, beyin hücreleri ile yüksek enerji verimliliği sağlayan sistemler arasındaki benzerlikten ilham alarak başladıklarını belirten Bayram, bu yenilikçi cihazın mevcut üretim süreçleriyle tamamen uyumlu olduğunu ve uluslararası firmalarca hızla ticarileşme potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.
ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE ÇIĞIR AÇAN ÇÖZÜM
Bayram, insan beyninin sadece 25 watt enerji tüketerek karmaşık işlemleri gerçekleştirebildiğini, bunun yanında en gelişmiş işlemcilerin benzer işlemler için 25 megawatt enerjiye ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Beynin bu olağanüstü enerji verimliliğinin sırrının hafıza ve işlem birimlerinin entegre çalışmasında yattığını belirten Bayram, geleneksel bilgisayar sistemlerinde hafıza ve işlemci arasındaki sürekli veri aktarımının enerji tüketimini artırdığını ve gecikmelere neden olduğunu açıkladı.
Geliştirilen MEMS nöristör sayesinde, işlemci ve hafıza biriminin tek bir yapı içinde bir araya getirildiğini dile getiren Bayram, bu durumun enerji tüketimini büyük ölçüde azaltabileceğinin altını çizdi. Bayram, söz konusu teknolojinin cep telefonlarındaki transistörlerin yerine kullanılabilirse, telefonların yılda sadece bir kez şarj edilmesinin yeterli olacağını ifade etti.
KİŞİSEL VERİLER VE YAPAY ZEKA İÇİN GÜVENLİ BİR GELECEK
Günümüzde cep telefonlarının işlemci kapasitelerinin yetersizliği nedeniyle verilerin çoğunlukla bulut sunuculara aktarıldığını söyleyen Bayram, bu durumun kişisel veri güvenliği açısından riskler taşıdığını belirtti. MEMS nöristörler ile bu işlemlerin cihaz üzerinde lokal olarak yapılabileceğini vurgulayan Bayram, böylece hem enerji tasarrufu sağlanabileceğini hem de veri güvenliğinin artacağını ifade etti.
ÇEVRE DOSTU YAPAY ZEKA VE SUNUCU ÇÖZÜMLERİ
Mevcut yapay zeka sistemlerinin yüksek enerji tüketimi yüzünden büyük teknoloji firmalarının sunucu merkezlerini soğutmak için deniz suyu kullandığını anımsatan Bayram, MEMS nöristörlerin yer aldığı nöromorfik işlemcilerin bu merkezlerin çölde bile kurulmasına olanak tanıyacağını belirtti. Bu teknolojiyle ısınma sorunlarının çözüleceğini ve enerji tüketiminin azalacağını aktardı.
GLOBAL ETKİ VE YERLİ TEKNOLOJİ VİZYONU
Berre Vize, MEMS nöristörün mevcut aygıtlardan farklı olarak güvenilirlik, endüstriyel uyumluluk ve hız gibi kritik alanlarda çığır açıcı bir çözüm sunduğunu ifade etti. Yapay zeka bilgi işlem sistemlerinde devrim yaratacak bu teknolojinin sağlık, finans ve ulaşım gibi birçok sektörde büyük değişimler meydana getireceğini vurguladı.
Prof. Dr. Bayram ve ekibi, Analog Devices
News
