Küresel sağlık alanında ciddi bir tehdit oluşturan ilaca dirençli enfeksiyonlarla başa çıkmak için yapay zeka, yenilikçi çözümler sunmaya devam ediyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Tulane Üniversitesi’nde yürütülen bir araştırmada, Mycobacterium tuberculosis ve Staphylococcus aureus bakterilerinde antibiyotik direncine sebep olan genetik mutasyonların tespiti için yapay zeka tabanlı yeni bir yöntem geliştirilmiştir.
Bu devrim niteliğindeki teknik, Nature Communications dergisinde yayımlanarak bilim camiasına tanıtılmıştır. İlaca dirençli enfeksiyonların tedavisinde atılan bu adım, önemli bir ilerleme olarak görülüyor.
Bu tür enfeksiyonlar, tedavi süreçlerinin zorluğu ve yüksek ölüm oranları nedeniyle dünya genelinde ciddi bir sağlık sorunu teşkil etmeye devam ederken, yeni yöntemler bu mücadelede umut vadediyor.
YENİLİKÇİ GRUP İLİŞKİLENDİRME MODELİ (GAM)
Araştırmacılar, bu yeni yöntemde makine öğrenimi tabanlı bir Grup İlişkilendirme Modeli (GAM) kullanmaktadır.
GAM’ın temel hedefi, ilaç direnci ile ilişkili genetik mutasyonları yüksek bir doğruluk oranıyla tespit etmektir. Geleneksel metotların aksine, GAM direnç mekanizmalarıyla ilgili mevcut verilere bağlı kalmadığı için daha esnek bir yapı sunmaktadır.
Bilim insanları, GAM modelini yedi binden fazla Mycobacterium tuberculosis suşu ve yaklaşık dört bin Staphylococcus aureus suşu üzerinde test ederek dirençle ilişkili mutasyonları başarıyla belirlemişlerdir.
Yapılan karşılaştırmalı analizler, GAM modelinin Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) direnç veri tabanının doğruluk oranına eşdeğer olduğunu ve bazı durumlarda bu oranı aştığını ortaya koymuştur.
Özellikle yanlış pozitif sonuçların sayısında dikkate değer bir düşüş sağlanmıştır. Yanlış pozitif sonuçlar, hiç dirençli olmayan bakterilerin dirençli olarak tanımlanmasına ve dolayısıyla gereksiz ya da yanlış tedavilere yol açabilmektedir.
Çalışmanın baş yazarı Julian Saliba, geliştirilen yöntemin gerçek direnç oluşturan mutasyonlar hakkında daha net bir anlayış sunduğunu belirtmiş ve böylelikle yanlış teşhislerin yanı sıra gereksiz tedavi değişikliklerinin önlenmesine katkıda bulunduğunu ifade etmiştir.
Bu yenilikçi yapay zeka tabanlı yaklaşım, ilaca dirençli enfeksiyonlarla mücadelede dönüm noktası olabilecek potansiyele sahiptir.
News
