Dünya genelinde 800, Türkiye’de ise 9 lokasyondan her gün iki kez gökyüzüne gönderilen meteoroloji balonları, atmosferin farklı katmanlarından sıcaklık, nem, basınç ve rüzgar hızı ile yönü gibi önemli verileri anlık olarak tahmin merkezlerine ileterek uzmanların hava tahmini yapmalarına olanak tanıyor.
Bu balonlar, atmosferin üst katmanlarındaki hava durumunu ölçerek, sıcaklık, rüzgar hızı ve nem oranı gibi bilgilerin kaydını tutmakta; bu veriler, uçuş rotalarının güvenli bir şekilde planlanmasına ve olası hava olaylarına karşı önlem alınmasına destek olmaktadır.
HAVA TAHMİNİ İÇİN KRİTİK BİR ARAÇ
Meteoroloji balonları, özellikle atmosferin yüksek katmanlarındaki meteorolojik parametrelerin tahmin edilmesinde büyük bir öneme sahiptir.
Dünya genelinde 800 ve Türkiye’de 9 noktadan, ‘Greenwich saati’ referans alınarak günde iki kez yükseltilen bu balonlar, her bir katmandan sıcaklık, nem, basınç ve rüzgar verilerini tahmin merkezlerine ulaştırarak hava tahmin çalışmalarında kritik bir rol üstleniyor.
ATMOSFERİN DİKEY ÖLÇÜMÜNÜ SAĞLIYOR
Türkiye’de her gün saat 14:30 ile 02:30 arasında salınan bu balonların sensörleri sayesinde elde edilen veriler, askeri ve sivil havacılıkta pilotların hava koşullarına göre rotalarını belirlemelerini ve muhtemel risklere karşı önlem almalarını sağlıyor.
Meteoroloji 9. Bölge Müdürlüğü Müdür Yardımcısı Ümit Gülbağ, yüksek atmosfer gözlemleri hakkında bilgi vererek, dünya genelinde birçok meteoroloji gözlem istasyonu bulunduğunu ve bu istasyonlarda balonlar aracılığıyla atmosferin dikine ölçümlerin yapıldığını ifade etti.
BALONUN HIZLA YÜKSELDİĞİ TANIMLANIYOR
Gülbağ, hidrojen veya helyum gazıyla doldurulan meteorolojik balonların gözlem için atmosfere bırakıldığını belirtti ve sistemin çalışma mantığını açıkladı:
“Meteoroloji Genel Müdürümüz Volkan Memduh Coşkun’un talimatıyla, üç yıl önce yerli ve milli cihazları kullanma uygulamasına geçtik. Balonlarımızın altında bir paraşüt ve en alt kısımda ölçümleri gerçekleştiren bir cihaz bulunuyor. Dünyada eş zamanlı olarak gece saat 02:30’da ve gündüz 14:30’da olmak üzere günde iki kez atmosfere balon bırakıyoruz.”
Balon havada yükselirken, sıcaklık, rüzgar ve nem gibi değerleri ölçmekte ve bu verileri yer sistemlerine iletmektedir. Balon, dakikada 360 metre irtifa kazanarak yaklaşık 30-35 kilometre yüksekliğe ulaşıyor ve içerideki basıncın etkisiyle patlayarak yeryüzüne düşüyor.
“UÇAĞIN YAKIT SEVİYESİNİ BELİRLEMEDE KULLANILIYOR”
Elde edilen verilerin kontrol edilip doğruluğunun teyit edildiğini belirten Gülbağ, bu verilerin programlara aktarıldığının altını çizdi. Sayısal hava tahmin modellerinin hesaplamaları sonrası meteorolojik tahmin haritalarının oluştuğunu ifade etti. Bu gözlemlerle yapılan hava tahminlerinin, hem askeri hem de sivil uçuşlarda kritik önem taşıdığını vurguladı. Pilotlar, uçuştan önce uçağının irtifadaki rüzgarını öğrenerek, rüzgarın yönü doğrultusunda yakıt seviyelerini belirlemektedir.
Gülbağ, dünya çapında 800 noktadan elde edilen bu meteorolojik verilerin tüm ülk
News
