ANKARA-BHA
2024 yılında dünya genelinde kömür kapasitesinin devreye alınması, son 20 yılın en düşük seviyesine geriledi. Özellikle Çin ve Hindistan dışında, kömür kapasitesinde son on yıldır devam eden bir azalma eğilimi dikkat çekiyor.
Uluslararası sivil toplum kuruluşu Global Energy Monitor tarafından yayımlanan “Yükseliş ve Çöküş” raporunun 10’uncusu, dünya çapındaki kömürlü termik santraller ve bunlarla ilgili planları içeriyor. Raporun bulgularına göre, 2023’te dünya genelinde toplam 44 gigavatlık yeni kömür santrali kapasitesi devreye alındı. Bu rakam, son 20 yılındaki en düşük değer olarak öne çıkıyor ve kömür kullanımındaki azalmayı gösteren önemli bir işaret teşkil ediyor. 2023’te devreye alınan 44 gigavatlık yeni kapasiteye karşılık, 25,2 gigavatlık kömür santrali kapatıldı. Böylece küresel kömür kapasitesi, 2024 yılında yıllık yüzde 1’in altında bir artış gösterdi.
Geçtiğimiz yıl devreye alınan yeni kapasitenin, 2004-2024 döneminde ortalama olarak devreye alınan yıllık 72 gigavatlık kapasiteden yaklaşık 30 gigavat daha az olduğu belirtiliyor.
Avrupa’daki kömür santrali kapanışları hız kazandı. Avrupa Birliği ülkeleri, geçen yıl devre dışı bıraktıkları kömür santrali kapasitesi ile yeni kömür kapasitesi artışını sınırladı. 2023’te 2,7 gigavatlık kömür santrali kapatılırken, bu rakamın 2024’te 11 gigavata çıkması bekleniyor. Almanya, 6,7 gigavatla en fazla santral kapatan ülke olurken, Birleşik Krallık son kömür santralini kapattı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde de 2023’te emekli edilen kömür santrali kapasitesi 4,7 gigavata kadar gerileyerek 2015’ten bu yana en düşük seviyeye ulaştı. ABD’deki mevcut kömür kapasitesinin yarısının 2035 yılına kadar kapatılması planlanırken, bazı enerji şirketlerinin bu planları ertelemeyi düşündüğü bildiriliyor.
Çin ve Hindistan ise global eğilimlerden farklı bir yol izleyerek kömür kapasitesini artırmaya devam ediyor. Çin, 2024’te yeni kömür santralleri inşa etmeye hızla başladı. Bu durum, 2025 yılına ait kömür tüketim tahminlerini tehlikeye atabilir. Hindistan da yeni kömür santrali projeleri önerdi fakat bu projelerin başlama tarihine dair henüz net bir takvim belirlenmedi.
Güneydoğu Asya’da kömürden çıkış adımları artış gösteriyor. Endonezya dışında, bölgedeki diğer ülkelerde yeni kömür santrali projeleri azalırken; Endonezya, 2024’te yeni kömür santrali teklif eden tek ülke olarak öne çıktı.
Türkiye, son yıllarda kömür santrali projelerinde hızlı bir şekilde iptallere gitti. 2010’dan bu yana 92 gigavatlık kömür santrali projesinin iptal edildiği belirtiliyor. Bu rakam, Türkiye’deki mevcut kömür santrali kapasitesinin yaklaşık beş katına karşılık geliyor.
Türkiye’nin en son kömür santrali projesi, Kahramanmaraş’taki Afşin-Elbistan A Termik Santrali’ne eklenmesi planlanan iki ünite olarak dikkat çekiyor. Avrupa İklim Eylem Ağı Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Sorumlusu Elif Cansu İlhan, Türkiye’nin 2015 yılından bu yana kömürlü termik santral projelerini iptal ettiğine ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneldiğine işaret ederek, kömürden çıkış planlarının güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Fosil Yakıtların Ötesi Kampanyacısı Duygu Kutluay ise, Türkiye’nin gelecekteki elektrik ihtiyacının yenilenebilir enerji kaynaklarıyla karşılanması gerektiğini belirterek, fosil yakıtlarla ilişkili çık
News
