Yaklaşık 700 milyon yıl önce, Dünya’nın “Kartopu Dünya” olarak bilinen bir döneme girdiği ve gezegenin tamamının kalın buz tabakalarıyla kaplandığı düşünülmektedir.
Bu dönemde yaşamın nasıl hayatta kaldığı ve sonrasında nasıl çeşitlendiği ise bilim insanlarının uzun zamandır araştırdığı bir mesele olmuştur.
Colorado’daki Pikes Peak’te bulunan bir kaya oluşumu, bu karmaşık sorunun çözümünde önemli bir anahtar olabileceği düşünülüyor.
Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri’nde yayımlanan yeni bir çalışma, Pikes Peak’teki granit kayaların içinde bulunan tipik olmayan bir kumtaşı oluşumunu incelemektedir.
Bu özel yapının “Tava” olarak adlandırıldığı ve Kartopu Dünya dönemindeki buzul erimeleriyle birlikte gelişen süreçler sonucunda oluştuğu düşünülmekte.
KAYAÇLARIN YAŞI BELİRLENDİ
Araştırmacılar, Tava kumtaşının içerisindeki demir damarlarını kullanarak bu kayaçların yaşını belirlemeyi başardılar. Elde edilen veriler, kumtaşının 690 ila 660 milyon yıl önce, yani Kartopu Dünya dönemine denk gelen bir zaman diliminde oluştuğunu göstermektedir.
Bilim insanları, bu dönemde devasa buzulların altında eriyik suyun birikerek kum ve diğer tortularla karıştığını düşünmektedir. Bu süreç, buzulların ağırlığıyla birlikte çamurun alttaki kayalardaki çatlaklara itildiği ve sonunda katılaşarak Tava kumtaşını oluşturduğu şeklinde tasvir ediliyor.
Bu olay, günümüzde petrol ve doğal gaz çıkarmak için uygulanan hidrolik çatlatma yöntemine benzetilmektedir.
Tava kumtaşının keşfi, Kartopu Dünya hipotezinin geçerliliğini desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda jeolojik tarihin önemli bir bölümüne de ışık tutmaktadır. Bu döneme “Büyük Uyumsuzluk” adı verilmektedir.
Büyük Uyumsuzluk, kaya kayıtlarında uzun bir zaman diliminin kaybolduğu dönemleri tanımlamaktadır. Örneğin, Büyük Kanyon’da bazı katmanlar arasında bir milyar yıldan fazla bir süreye ait eksiklik gözlemlenmektedir.
Yeni bulgular, Büyük Uyumsuzluğun Kartopu Dünya döneminden önce meydana geldiğini ortaya koymaktadır. Bu durum, Büyük Uyumsuzluğun buzul erozyonu sonucu oluştuğu teorisine karşı bir eleştiri getirmektedir.
News
