Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter, atmosferindeki karmaşık olaylarla bilim insanlarının ilgisini çekmeye devam ediyor.
Yeni yapılan araştırmalar, Jüpiter atmosferinde amonyak ve sudan oluşan, sert bir buz kabuğuyla kaplı dolu fırtınalarının varlığını ortaya çıkardı.
Bu tuhaf “mantar topu” fırtınalarının, Güneş sistemindeki diğer gaz devleri olan Satürn, Uranüs ve Neptün’de de gerçekleşme ihtimali mevcut.
3 BOYUTLU GÖRSELLEŞTİRME “MANTAR TOPU” DOLU FIRTINALARINI DOĞRULADI
İlk olarak 2020 yılında, NASA’nın Juno misyonu ve dünya üzerindeki radyo teleskopları sayesinde gözlemlenen amonyak gazının Jüpiter atmosferindeki düzensiz dağılımını açıklamak amacıyla “mantar topu” teorisi ortaya atılmıştır.
Ancak, araştırmayı gerçekleştiren UC Berkeley öğrencisi Chris Moeckel, başlangıçta bu teoriyi atmosfer koşulları dolayısıyla sorgulamıştır.
Üç yıl süren çalışmalar sonucunda, Moeckel ve danışmanı Imke de Pater tarafından Jüpiter’in üst atmosferinin 3 boyutlu görselleştirilmesi, mantar topu fırtınalarının varlığını destekleyici bir kanıt sunmuştur.
Bu üç boyutlu görüntüleme, Jüpiter’deki hava sistemlerinin çoğunun sığ olduğunu ve gezegenin görünür bulut katmanının yalnızca 10-20 km derinliğe kadar uzandığını göstermektedir.
Ancak bazı hava olayı, troposferin daha derin katmanlarında meydana gelmekte, amonyak ve suyun yeniden dağılımına sebep olmaktadır.
Gezegen bilimci Tristan Guillot, bu fırtınalar sırasında meydana gelen güçlü yukarı doğru hava akımlarının, küçük buz parçalarını bulutların yüksek kesimlerine kadar taşıyabileceğini öne sürmüştür.
Bu yüksekliklerde, amonyak buharıyla karışan buz parçaları, antifriz etkisi yaratarak buzu eritmekte ve sıvıya dönüşmektedir.
Bu işlem neticesinde, büyük miktarda su ve amonyağı hapseden mantar topları oluşmakta. Bu mantar topları, atmosferin derinliklerine doğru düşerken beraberlerinde amonyağı da taşımaktadır. Bu gelişme, amonyağın Jüpiter’in üst atmosferinde neden az olduğunu açıklamaktadır.
News
