ANKARA-BHA
Ankara’nın Balgat semtinde 1957 yılında açılan ve 1985 yılında kapılarını kapatan gizemli Amerikan okulu, gazeteci Ahmet Köprülü’nün kaleme aldığı “Trojans / Ankara’da ABD Ajan Okulu” adlı eserle gün ışığına çıkıyor. Hayat Yayınları’nın “Deşifre X Kitaplar” serisinin ikinci kitabı olan Trojans, kapsamlı bir araştırmanın ürünü olarak binlerce sayfa belge, fotoğraf, isim ve tanıklığın titizlikle incelenmesiyle hazırlandı. Serinin ilk eseri olan “Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi – Biji Türkiye” ise Ahmet Dinç’in imzasını taşıyor.
Trojans, araştırmacı gazetecilik kimliğiyle dikkat çekiyor. Gazeteci Kamuran Akkuş’un editörlüğünde hazırlanan eser, Türkiye’nin yakın tarihindeki okul görünümündeki bir istihbarat ve operasyon merkezini gözler önüne seriyor. Yazar Köprülü, TUSLOG DET-30 üssünde Amerikan Askerî Yardım Heyeti (JAMMAT/JUSMMAT) desteğiyle kurulan ABD Hava Kuvvetleri Mensupları Aile Bireyleri Okulu’nun (AHS), 1957-1958 dönemini “Trojans yılı” ilan ederek öğrencilerini “Trojans”, yani “Truva atları” olarak adlandırdığını belirtiyor. Soğuk Savaş döneminde Türkiye’de derin etkiler yaratan bu okul, CENTO ve TUSLOG bağlarıyla ABD’nin Türkiye ve çevresindeki politik operasyonlarını yöneten önemli bir merkez haline gelmiştir.
Kitapta, Ankara’dan başlayarak Anadolu’ya yayılan ideolojik kampanyaları belgelerle ortaya koyulmaktadır. AHS’nin yönetiminde yer alan mason, metodist ve “İlluminati” ile bağlantılı kişilerin profilleri, CIA ajanları ve darbelerde önemli rol oynamış generallerin portreleri detaylı bir şekilde sunuluyor.
2004’te NATO Zirvesi için İstanbul’u ziyaret eden dönemin ABD Başkanı George W. Bush, ilk kez Türkiye’ye geldiği izlenimini vermişti. Ancak Trojans’taki belgeler, Bush’un Türkiye’deki ilk ziyaretinin 1978 yılında, henüz bir yıllık eşi Laura ile birlikte gerçekleştiğini göstermektedir.
Trojans’ta Türkiye’ye aşk acısıyla gelen bir CIA mensubu olarak Elisabeth McNeill’in hikayesine de yer veriliyor. McNeill’in, CIA için gerçekleştirdiği büyük operasyon detaylarıyla aktarılıyor.
Amerikan okulunun yönetim kadrosunda dikkat çeken isimlerden biri olan Albay Kamil Homriş’in hikayesi de ilgi çekicidir. AHS’den ayrıldıktan sonra Ankara’daki Tapu ve Kadastro Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yapmaya başlayan Homriş’in öğrencileri arasında Abdullan Öcalan bulunuyor.
Kitap, belgelere ve fotoğraflara dayalı kurmaca dışı bir yakın tarih sorgulaması olarak öne çıkıyor. Ahmet Köprülü, araştırmasını gerçekleştirdiği bu çalışmada, bilinmeyen gerçekleri ortaya çıkarmaya çalışan bir tarihçi gibi hareket ederek önemli katkılar sunuyor.
Köprülü, kitabın çıkış hikâyesini, 2006 yılında bir galeride gördüğü 1952 model klasik bir Chevrolet ile başlatıyor. Araç dosyasındaki belgeleri inceleyerek ilk sahibi olan Amerikalıya ulaşmaya çalışırken, karşısında Amerikan okulu ve JUSMMAT ile ilgili sırlar bulmuş. Bu süreç, Köprülü’yü uzun bir araştırmaya yönlendirmiş.
Trojans, Türk-Amerikan ilişkilerinin bilinmeyen yönlerine dikkat çekerken, kimlerin hangi ideolojik bağlamda okula girdiğini ve bu dönemde yaşanan olayları gözler önüne seriyor. Kitapta yer alan bazı sorular ise merak uyandırıyor: “Antikomünizm operasyonlarının zirveye ulaştığı yıllarda AHS’nin duvarına Lenin’in fotoğrafı neden asıldı? Irak’ta General Kasım’ı deviren İngiliz Büyükelçisi’nin AHS’de ne işi vardı? Hangi yönetici, oynanmış bir fotoğrafla ‘Kaşımın üstünde gözüm var’ mesajını niye verdi?”
Öte yandan,
News
