Samanyolu galaksisinin yaklaşık 15 bin ışık yılı uzağında yer alan ve “ASKAP J1832-0911” olarak adlandırılan cisim, her 44 dakikada bir iki dakika süren parlama patlaması yayıyor.
Radyo ve X-ışını dalga boylarında gerçekleştirilen gözlemler, bu nesnenin “uzun periyotlu geçici kaynak” (long-period transient – LPT) kategorisinde yer aldığını ortaya koydu. Bu, şimdiye kadar LPT’lerin hem yüksek enerjili X-ışını hem de düşük enerjili radyo dalgaları ile eş zamanlı patlama yaptığı ilk gözlem olarak kayıtlara geçti. Bilim insanları, bu keşfin LPT’lerin gizemini çözmesine yardımcı olabileceğini düşünüyor.
“DAHA ÖNCE BÖYLE BİR ŞEY GÖRMEDİK”
Keşif ekibinin lideri Curtin Üniversitesi’nden Zieng (Andy) Wang, “Bu nesne, daha önce karşılaştığımız hiçbir şeye benzemiyor” diyerek şaşkınlığını ifade etti. LPT’ler ilk kez 2022 yılında tanımlanmış ve şimdiye kadar 10 farklı örneği tespit edilmiştir. Ancak ASKAP J1832-0911, diğerlerinden tamamen farklı özellikler sergilemektedir.
Bu cisim, başlangıçta Avustralya’daki Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) radyo teleskobuyla keşfedildi. Sonrasında NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi ile gerçekleştirilen gözlemler, radyo sinyallerinin X-ışınlarıyla tam olarak aynı zaman aralığında meydana geldiğini doğruladı. Chandra’nın dar görüş alanı göz önünde bulundurulduğunda, bu rastlantılı keşif oldukça dikkate değer bir şans olarak değerlendiriliyor.
OLASI BİR ÖLÜ YILDIZ
Bilim insanları, ASKAP J1832-0911’in yaşam döngüsünü tamamlamış bir yıldız olabileceğini öne sürüyor. Ancak bu nesnenin manyetik alanının yoğun bir nötron yıldızı (magnetar) mı yoksa ikili bir sistemde bulunan beyaz cüce yıldızı mı olduğu konusundaki belirsizlik sürüyor. Wang, mevcut teorilerin bu alışılmadık davranışı açıklamada yetersiz kaldığını belirtirken, “Bu keşif, yıldız evrimi veya fizik alanında yeni anlayışlara kapı aralayabilir” ifadelerini kullandı.
Ayrıca, bu nesnede radyo dalgaları ile birlikte daha enerjik X-ışınlarının yoğunlaşması, enerji üretim mekanizmaları hakkında değerli ipuçları sunmaktadır. Araştırmacılar, benzer özellikler taşıyan başka LPT’lerin evrende var olabileceği hipotezini geliştiriyor.
Bilim dünyası açısından büyük önem taşıyan bu araştırma, 28 Mayıs Çarşamba günü prestijli bilim dergisi Nature’da yayımlandı. Ekipte yer alan Nanda Rea, “Bu nesnenin geçici X-ışını yayımı, doğası hakkında tamamen yeni bir bakış açısı kazandırıyor” diyerek heyecanını dile getirdi.
News
