Dünya’nın yüzeyinin yaklaşık %70’lik kısmı su ile kaplıdır ve uzaydan bakıldığında “soluk mavi bir nokta” olarak algılanır. Ancak bilim insanları, bu mavi rengin gezegenin tarihsel sürecinde farklı tonlarla yer değiştirdiğini ve gelecekte de bu değişimlerin devam edeceğini ortaya koymuştur. Japon araştırmacıların Nature dergisinde paylaştıkları ilgi çekici çalışmaya göre, Dünya’nın ilk okyanusları aslında yeşil renkteydi. Üstelik, bu rengin önümüzdeki yüzyıllar içinde mor tonlarına dönüşme olasılığı da belirtiliyor.
YEŞİL DÖNEMİN İZİNDE
Yaklaşık 3.8 ila 1.8 milyar yıl önce, Arkeen ve Paleoproterozoik dönemlere ait verilere göre Dünya, yalnızca tek hücreli organizmaların bulunduğu bir ortamda, serbest oksijen içermeyen bir atmosfer barındırıyordu. O dönem, yağmurların kayalardan sürüklediği demirin okyanuslara taşınması ve su altı volkanlarının yaydığı demir, okyanus sularını yeşil renge boyuyordu.
Bu dönem, fotosentezin ilk adımlarının atıldığı zaman dilimidir. Anaerobik (oksijensiz) fotosentez gerçekleştiren mikroorganizmaların ürettiği oksijen, suda çözünmüş demirle tepkimeye girmekte ve okyanusların renginde kimyasal değişimler yaşanmasına sebep olmaktaydı. Bu süreç, atmosferde oksijen birikmesine yol açarak gezegenin evrimi açısından kritik bir dönüm noktası olan “Büyük Oksidasyon Olayı”nı başlatmıştır.
IWO JIMA’DAN İTHAMLA
Japon bilim insanlarının dikkatini çeken ilk unsur, Iwo Jima adası çevresindeki okyanus sularının alışıldık mavi rengin yerini yeşil tonların alması oldu. Bu değişimin kaynağı, Fe(III) yani oksitlenmiş demir bileşikleri ve yoğun mavi-yeşil alglerin varlığıydı. Araştırmalar sırasında, genetik olarak modifiye edilmiş alg türlerinin yeşil ışık altında daha etkili fotosentez gerçekleştirdiği de tespit edildi. Bu canlıların içerdiği chlorophyll ve phycoerythrobilin (PEB) pigmentleri, antik okyanusların rengini anlamamıza yardımcı olan önemli ipuçları sundu.
YEŞİL GEZEGENLER, YAŞAMIN İZLERİNİ TAŞIYABİLİR
Araştırmacılar, bu bulguların sadece Dünya’nın geçmişine ışık tutmakla kalmayıp, aynı zamanda uzaydaki yaşam arayışına da katkıda bulunabileceğini ifade ediyor. Başka bir gezegenin yüzeyinin soluk yeşil tonlarda gözlemlenmesi, o gezegende erken dönem fotosentetik yaşamın izlerinin bulunabileceği anlamına gelebilir.
OKYANUS RENKLERİ DEĞİŞEBİLİR Mİ
Bilim insanlarına göre, denizlerin renk paleti sabit bir yapı göstermiyor. Teorik olarak mor, kırmızı veya kahverengi okyanuslar oluşabilir. Örneğin, düşük oksijen ve yüksek sülfür şartlarında gelişen mor sülfür bakterileri denizleri mor renge dönüştürebilirken, demir yüklü akarsular ve bazı alg patlamaları okyanusların kırmızıya dönüşmesine yol açabilir.
Güneş’in yaşlanması ile artacak ultraviyole ışınları da bu değişimi hızlandırabilir. Güneş’in genişleyip kızıl dev haline gelmesi durumunda, Dünya’daki tüm su kaynaklarının buharlaşması ve okyanusların sadece bir anı olarak kalması bekleniyor.
News
