Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) içerisindeki gerginlikler devam ediyor. CHP’nin Olağanüstü Kurultayı’nın iptali için, eski Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş’ın da aralarında bulunduğu üç kişi mahkemeye başvurdu.
Bu süreçte, CHP’ye kayyum atanacağına dair iddialar gündeme gelmiş durumda. İddialara göre, hükümet organları CHP’ye kayyum atamak amacıyla harekete geçti.
Atanacak kayyumun partinin içinden seçileceği ve 45 gün içinde CHP’yi kurultaya götüreceği bilgileri arasında yer alıyor.
Ankara kulislerinde ise dikkat çeken bir nokta mevcut. Atanacak kayyumun Özgür Özel’e yakın bir isim mi yoksa Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yakın bir isim mi olacağı en önemli tartışma konularından biri olarak öne çıkıyor.
**KİMLERİN ADI GEÇİYOR**
Kayyum olarak düşünülen isimlerden bazıları arasında İlhan Kesici ve Akif Hamzaçebi gibi eski CHP yöneticileri bulunuyor.
Ayrıca, 20 milletvekilinin bir önceki kongre ile ilgili dokunulmazlıklarının kaldırılması için fezleke hazırlanacağı da bildirildi.
İçişleri Bakanlığı ya da diğer idari makamların siyasi partilere kayyum ataması mümkün değildir. Sadece mahkemeler, parti içinden geçici yöneticiler atayabilir.
**Türkiye’de Bir Siyasi Partiye Doğrudan Kayyum Atandı mı?**
Hukuki açıdan Türkiye’de doğrudan kayyum atanması söz konusu değildir. Ancak mahkeme kararı ile geçici yönetici heyeti atanabiliyor ve bu şekilde partinin olağanüstü kongre süreci başlatılabiliyor. Partinin yönetimi tamamıyla devletin eline geçmez; söz konusu süreç sınırlıdır.
Anayasa Mahkemesi tarafından verilen en ağır yaptırım, partinin kapatılmasıdır. Türkiye’de bir siyasi partinin genel merkezine devlet tarafından kayyum atanmış bir örnek de yoktur.
Mahkemeler yalnızca kurultayı toplamak için geçici heyet atama yetkisine sahiptir. Partiyi yönetmek amacıyla atanmış bir kayyum uygulamasına ise rastlanmamaktadır.
**MHP – 2016 KURULTAY KAYYUM SÜRECİ**
2015 seçimlerinden sonra Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) içerisinde muhalifler, lider Devlet Bahçeli’ye karşı olağanüstü kurultay talep etti. Fakat parti yönetimi kuruluma yanaşmayınca muhalifler mahkemeye başvurdu.
Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi, 8 Nisan 2016’da partiyi olağanüstü kurultaya götürmek amacıyla üç kişilik bir “Çağrı Heyeti” (geçici kayyum) atanmasına karar verdi. Bu heyetin görevi partiyi yönetmek değil, sadece olağanüstü kurultayı toplamaktı.
MHP yönetimi karara itiraz etti, bu da sürecin uzamasına yol açtı. Nihayetinde muhalifler yeni bir parti kurarak İYİ Parti’yi oluşturmayı başardı. Burada “kayyum” terimi kullanılsa da aslında bir klasik kayyumdan çok, geçici bir kurul söz konusuydu.
Türkiye tarihinde hiçbir siyasi partinin genel merkez yönetimine devlet tarafından kayyum atanmış bir örnek yoktur. MHP örneğinde geçici heyet, HDP örneğinde ise belediyelere kayyum atanmıştır. Parti yönetimini devralan bir kayyum pratiği Türk siyasi tarihinde yoktur.
**NE OLMUŞTU?**
Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 4-5 Kasım 2023 tarihlerinde gerçekleştirilen 38. Olağan Kurultayı’nda Özgür Özel genel başkanlığa seçilmiş, Kemal Kılıçdaroğlu ise seçimleri kaybetmiştir. Bu kurultay sonrası bazı çevrelerde “şüphe” iddiaları gündeme getirildi ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından bir soruşturma başlatıldı.
Kemal Kılıçd
News
