VAN-BHA
Bölge halkının yüzyıllardır mutfak kültüründe ve geleneksel tedavi yöntemlerinde kullandığı birçok bitki, günümüzde de popülaritesini korumakta. Uçkun (yayla muzu), mendi, dağ kekiği, dağ nanesi, heliz, sirmo, çakşır otu ve dağ mantarı gibi doğal ürünler, sağlık yararları ve lezzetleriyle bilhassa ilgi çekiyor.
Yerel halkla yapılan röportajlarda, bu otların tarihten bu yana önemli bir şifa kaynağı olarak değerlendirildiği ve dört mevsim boyunca turşularının kurulduğu, peynirlerde ve çeşitli yemeklerde kullanıldığı ifade edilmektedir. Özellikle otlu peynirin temel bileşenlerinden biri olan bu bitkiler, yerel mutfakların özgün lezzetlerini oluşturmasında kritik bir rol oynamaktadır.
Bu bitkiler arasında en dikkat çekenlerden biri olan uçkun, yayla muzuyla özdeşleşmiş durumda. Uçkun, bu yıl da en çok tercih edilen bitki olarak öne çıkıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilen bir araştırma, uçkunun şeker hastalığına karşı olumlu etkilerinin bulunduğunu ve hastalığı önemli ölçüde iyileştirebildiğini öne sürüyor. Mevsimin başında yüksek bir fiyatla satışa sunulmasına karşın, sezon ilerledikçe daha uygun hale geldiği belirtiliyor. Van’dan toplanan uçkun, Türkiye’nin dört bir yanındaki Vanlılar’a da ulaştırılıyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Mustafa Akkuş, bu konuda önemli uyarılarda bulundu. Doğada bilincsizce yapılan toplama faaliyetlerinin, bazı endemik bitki türlerini yok olma riskiyle karşı karşıya getirdiğini kaydeden Akkuş, “Van Gölü’nde yaşayan inci kefali nasıl koruma altına alındıysa, bu bitkiler de aynı şekilde korunmalı,” ifadelerini kullanarak durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Akkuş, daha önce bölgede yapılan doğa koruma çalışmalarını devam ettirdiğini ve bölgedeki endemik türlerin korunması için çaba gösterdiğini aktardı. Ayrıca, birçok yerel bitkinin endemik özellik taşıdığını ve kontrolsüz toplanmasının bu değerli türleri tehdit ettiğinin altını çizdi.
Bölge halkı da doğal kaynakların sürdürülebilirliğini sağlamak için bu toplama faaliyetlerinin denetlenmesi gerektiğini vurguluyor. İnsanların bilinçli bir şekilde bu doğal ürünleri kullanması gerektiği konusunda çağrıda bulunuyorlar.
News
